แหล่งอารยธรรมลุ่มแม่น้ำที่สำคัญของโลกมี 4 แหล่ง อยู่ในตะวันออก 3 แหล่งตืิ อารยธรรมแม่น้ำเหลืองในจีน อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ (ปัจจุบันอยู่ในประเทศปากีสถาน) และอารยธรรมลุ่มแม่น้ำไทกรีส-ยูเฟรทรีส (ซึ่งนักวิชาการปัจจุบันได้นับเป็นต้นกำเนิดของอารยธรรมโลกตะวันตก) ในที่นี่จะกล่าวถึงเพียงอารยธรรมลุ่มแม่น้ำเหลืองหรือแม่้ำฮวงโหและอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ แหล่งอารยธรรมทั้ง 2 แหล่งนี้ ไม่ได้มีผลแต่ในประเทศเท่านั้นแต่มีอิทธิพลต่อประเทศข้างเคียงและห่างไกล และยืนยาวต่อเนืองมาจนกระทั่งปัจจุบันด้วย

     โลกตะวันออกมีการติดต่อกับโลกตะวันตกมานานกว่า 2,000 ปีทำให้มีการแลกเปลี่ยนอารยธรรมต่อกันในหลายด้าน ซึ่งเส้นทางการติดต่อเรียกว่าในภายหลังว่า เส้นทางสายใหม หรือเส้นทางสายแพรใหม นักเดินทางคนที่เคยใช้เส้นทางนี้ เช่น พระถังซัมจั๋งหรือพระเสวี้ยนจั้งพระภิกษุจีน และมาร์โค โปโล ชาวเวนิส